Kýpverskt tungumál – Gríska
Á Kýpur er samskipti á ensku ekki vandamál, en ferðamenn sem nota aðeins ensku, Cypryjczycy nazywają Ferðamenn i należy podkreślić, það er ekki flatterandi hugtak, eitthvað eins og í hálandarmálinu Ceper.
Það er þess virði að læra nokkur orð, aby zyskać bardziej szanowany status Xenos – útlendingur, ferðamaður og gestur í einni manneskju.
Gríska er töluð af íbúum sunnan megin Kýpur, en það er afbrigði af mállýsku Dódekaníu og Kýpur,
sem einnig eru notaðar af fólki á eyjunum í Austur-Eyjahaf, t.d.. Rhodos.
Allir Kýpur-Grikkir skilja opinbera grísku, það sem þeir nota í Aþenu, en sín á milli nota þeir staðbundna mállýsku. Í Kýpversku sjónvarpi eru upplýsingar veittar á réttri nýgrísku, en það eru líka mörg forrit á kýpversku mállýsku.
Einhver, sem hefur lært grísku í Póllandi getur allt í einu komist að því, að á Kýpur skilji hann aðeins helminginn af því, hvað Eyjamenn segja við hann, jafnvel þó allir skilji hann fullkomlega þegar hann talar grísku.
Eins og í nútímagrísku (því forngríska er frábrugðin tungumálinu sem nú er notað), já, og kýpverska mállýskan er mjög mikilvægur hreimur, að hreyfa það breytir merkingu orða sem talað er.
t.d.:
Brúðkaup -> Γα´μος -> lesa. gamos. ->Og brúðkaupið í ásökunarorðinu hljóðar -> Γα´μο ->lesa. gamán …z akcentem na “A”
Hljómar mikið eins og dónalega orðið Fokk -> Γαμω´ -> lesa. gamO …tyle że z akcentem na “O”
Borg -> Πο´λη -> lesa. POli z akcentem na “O”
Hljómar eins og mikið / mjög -> Πολυ´ -> lesa. Polég z akcentem na “ég”
Ég leysti vandamálið svona; að vita, það er einhver grískur hreimur einhvers staðar, þetta bréf var tvisvar hreimt
t.d.: Poovið (borg) og Polii (hellingur), og ég varð skiljanlegri fyrir Grikkjum.
Grísk málfræði nútímans, sem er frábrugðið þessu, það sem okkur var kennt í skólanum (t.d.. í eðlisfræðikennslu) um gríska stafrófið, því okkur var kennt forngríska stafrófið:
- beta stafir (Β, b,); er venjulega borið fram sem “w” t.d..
bátur -> Βα´ρκα ->lesa. warka
Eystrasalt -> Βαλτικη´ Θα´λασσα -> hæ. Waltikég thalassa - delta koja (Δ, d,); er oft borið fram sem “geit” sem hljómar eins og pólska “w” t.d.;
tvö -> δυ´ο -> lesa. wijO
ale jest też wymawana jak polskie D t.d.; leið -> δρο´μος -> drOmos - Liter gamma (Γ, c,) það er oftast borið fram sem “frá” sjaldan sem “gh” jest to dźwięczne gardłowe G nie występujące w słowiańskich językach, t.d..
amma -> Γιαγια´ -> Ha haa
Frakkland -> Γαλλι´α -> Ghalija
Hér að neðan eru gagnleg orð lýst í pólsku umrituninni, það er að segja orðin á grísku þegar þú lest:
| Pólsk orð | Grísk orð | ..athugasemdir.. |
| Svo | Fæddur | Tékkar eiga í miklum vanda þegar Grikkinn talar “svo” það er sama orðið á tékknesku sem þýðir “nei” |
| Nei | Fortíð eða Hæ | Kýpverjar styttu réttan gríska “fortíð” gera “Hæ” án “h” inni, eða “Oj“. Þeir segja hvernig þeir vilja afneita einhverju “oj, oj!!” Sem þýðir “nei, nei?.. Alls ekki,” |
| Vinsamlegast (mjög) | Paracal (staura) | , |
| Þakka þér fyrir (mjög) | Evkaristían (staura) | , |
| Afsakið mig | Signomi | [afsakið hvar er…. ? – signomi, fyrir mig?] |
| Fínt, ok. | En Daxi eða Daxi | Þetta er mjög vinsæll frasi. Cypryjczycy skracają poprawne greckie En Daxi, gera Daxi. Przetłumaczyć można tylko jako Allt í lagi., Þar sem þeir fara framhjá vilja þeir heilsa þér og athuga hvort þú hafir allt í lagi. Þeir spyrja “Daxi?!” Þú verður að svara “Daxi” og brosa. |
| Góðan daginn (morgunn) | Kali Mera | , |
| Góðan daginn (seinni partinn) | Ja Sas | þýðir nákvæmlega “kveðja“. Notað sem “Halló” og einnig sem “bless“. |
| Góðan daginn (á kvöldin) | Spera River | , |
| Bless (1.) | Ja Sas | það er, við notum alhliða; “Halló bless” |
| Bless (2.) | Kveðja | rzadko już stosowany i bardziej znaczy bless |
| Hvernig gengur þér? | Ti Kanis? | Nákvæmlega, “hvað ertu að gera?” Eins og enska “Hvernig gengur þér?” og sömuleiðis ætti að nota það í kveðjuskyni, næstum alltaf! |
| Hæ ! | Ég Su! | við notum alhliða fyrir marga – Ja Sas! Grecy kontynentalni skrócili do wyrazu Og!– og það á aðeins við um góðan vin |
| Gaman að hitta þig | Dásamlegt | , |
| ég heiti… | Ég lene … | , |
| Fyrirgefðu | hreint | , |
| Engar áhyggjur | Wen Pirazi | , |
| Í dag | Simera | , |
| Á morgun | Avrio | , |
| með? , hversu lengi? | Possi eða Eignarhald | , |
| Hvað kostar það? | Poso | , |
| Dýrt | Akrivos, , Akrivi ég Akrivo | eins og á pólsku karlafbrigðið, kvenleg og blíður.
karlkyns ábending “…þú” żeńska “…ég”, nijaka “…O” |
| ,Ódýrt | Ftinos, Ftini ég Ftino | , |
| Góður | Kala, Tími ég Kalo | , |
| Rangt | Kakó | , |
| Sumt | Liho eða Ligho | , |
| Hellingur | staura | , |
| Hvers vegna? | Teak? | oft svar: Vegna þess! -> Javto! |
| Hratt | Grigora (eða Hade ) | Kýpverjar nota tyrknesku setninguna fljótt oftar –HADE , niż greckiego grígóra. |
| Hægt og rólega | fylgja | to wyraz który często usłyszycie jak hiszpańskie “Maníana”. Grikkir, ef þeir vilja ekki eitthvað, af leti, gera, mówią “fylgja, fylgja”( ->hægt, hægt,). |
| Hvar? | Gæti? | hvar er….? -> Pu Ine….? |
| Hvenær? | Pootil? | Varúð: podobny wyraz Potturee z akcentem na E znaczy Aldrei |
| Hérna | Edo | , |
| tam | Eki | , |
| Borða | Trogo | , |
| Drykkur | Piinei | Varúð: podobny wyraz Pinoo z akcentem na O znaczy Svangur |
Hvað heyrist við klifurvegginn:
| Klifra | Anarihjeeme | , |
| Klifur | Anariihisi | , |
| Vog | Petra | słowo “petra” til: mælikvarði, steinn, og allt svipað og klettur, óháð stærð hans. |
| Kaaamieeeń!!! | Peeetraaaa!!! | Mundu hjálminn. Zwykle Cypryjczycy krzyczą “Panajamo Petraaaa!” |
| Varúð! | Prosohi! | , |
| Lina | Kalodio eða Kalovio | , |
| Leið | Dromos | , |
| Stígvél | Inniskór | , |
Bergmyndun nöfn, eins og sprunga, grip, gráðu, Kýpverjar nota oftast ensk heiti.
Málsagnir Þú munt heyra þá oft.
Leiðbeining um Kýpur Paskala frá 2002. (og raunar koma þeir flestir frá 1990.) Hann fer framhjá, að Kýpverjar nota sjaldan dónaleg orð, ólíkt meginlöndum Grikkja. Þetta hefur því miður breyst síðan á 10. áratugnum. Kýpverjar (alveg eins og Spánverjar, Ítalir, Pólskt fólk, Rússar, o.fl.) akkúrat núna nota þeir dónaleg orð að svo miklu leyti, að það sameinist eðlilegu tali og sé þegar talin norm talsins.
Oft mælir Kýpurbúi t.d.;
“Jebana rasa, fjandinn!” [Gamoto ratsa Su, Asihtir! ]
eða að heilsa vini sínum með brosi:
“Hey helvítis kelling” [ Ja su re gamoto, Malacca!]
Algengustu orðatiltækin:
| Grísk orð | Pólsk orð | Athugasemdir |
| Er það þarna! | Fara upp!, Farðu! Koma! | ! er mjög vinsæll frasi, þýðir líka ” það sem þú segir?” , “fara upp”, t.d.;”taka upp símann”=”hún sími!” ) |
| Po-po-po! | ja hérna! Jæja! | minna og minna notað |
| Panajamo! | Móðir Guðs!(Guð minn góður!) | , |
Annað “talmál” skilar:
| Tilv! | Eingöngu kýpverskt, ekki þýðanlegt millibili / undirstrik | Jest to typowy zwrot wyspiarzy Można spróbować przetłumaczyć jako polskie “Nei”, í lok orðs þýðir þetta, co varpa ljósi á það t.d.. kveðja – Ja su aftur! |
| Ghamoto | Fokking | , |
| Ghamoto radsa Su! | (ty)Jebana Rasa! | , |
| Ghamo | Fokk | , |
| Sterkur! | Ó menn “það er pikk!” | hvað þýðir sæði nákvæmlega – onanista |
| Malacca | Þegar það er eitthvað: złe, slæmt, skítt, | mjög vinsæll frasi, þýðir nákvæmlega: onanizacja |
| Asihtir ! | Fjandinn! | mjög vinsæll frasi, koma frá tyrknesku. Þýðir: “fara til helvítis” |
Og það væri nóg um ræðu Kýpverja