Metlawi

Metlawi (Metlaoui) i wąwóz Seldża (Seldja)

Metlawi, 42 km na południowy zachód od Gafsy, nie jest szczególnie interesujące, ale to dobry punkt wypadowy do wąwozu Seldża, położonego na zachód od miasta.

Najlepszym sposobem zobaczenia wąwozu jest podróż odrestaurowanym XIX-wiecznym pociągiem – Lizard Rouge, używanym kiedyś przez beja Tunisu, a dziś wyłącznie przez turystów. Nie kursuje on codziennie, a jedynie gdy jest zarezerwowany przez zorganizowane grupy. Lepiej sprawdzić u autoryzowanego agenta, Transtours Tunisie (tel. 24 06 34), w Metlawi. Półtoragodzinna przejażdżka pociągiem kosztuje 10 D.T. Najlepsze dni to czw. i pt. Jeżeli chce się tę podróż odbyć indywidualnie, należy spróbować dostać się na jeden z pociągów transportujących fosforyty, które jeżdżą regularnie przez wąwóz na trasie Metlawi-Redeyef.

Noclegi Metlawi ma tylko jeden hotel – Hotel Ennacim (tel.06/24 02 71), oddalony kilometr od centrum, przy drodze do Tuzar (jedynka/dwójka 9/13 D.T.). Przy hotelu jest także restauracja, gdzie można otrzymać pełne wyżywienie.

Komunikacja Pomiędzy Tuzar i Gafsą kursują regularnie autobusy i taksówki przejeżdżające przez Metlawi. Są także regularne połączenia z Gafsą, a niektóre autobusy kontynuują podróż do Rodeyef iTamerzy.

Palmy daktylowe

Aż do czasów niezbyt nam odległych życie na Saharze pozostawało w całkowitej niemal zależności od jednej rośliny – palmy daktylowej (Phoenix dactylifera).

Miarą jej znaczenia dla mieszkańców jest choćby fakt, iż tradycyjny sposób oceniania wielkości oazy oparty był raczej na ilości rosnących na jej terenie palm, a nie żyjących w ich cieniu ludzi.

Palma jest czymś więcej niż tylko pożywieniem, gwarantuje bowiem w surowym środowisku pustyni wszystkie niezbędne dla życia czynniki: drewno użytkowane jest w budownictwie, wydrążone pnie służą do transportu wody, liśćmi pokrywa się dachy domów, a z łyka wyrabiane są maty i liny, z drewnianych szypułek owoców wytwarza się różne wyroby: od mioteł po klatki dla ptaków. Żadna część palmy nie może się zmarnować – nawet pestki zostają zużyte: w przeszłości prażono je, a następnie mełło, dzięki czemu były namiastką kawy (obecnie są raczej paszą dla zwierząt).

Palma daktylowa jest wskaźnikiem najbardziej drogocennego z bogactw pustyni – wody. Wymagania klimatyczne tej odmiany są wyjątkowe: stare arabskie przysłowie powiada, że roślina ta lubi mieć „stopy w niebie, a głowę w piekle”, co oznacza, że potrzebuje zarówno bardzo wysokiej temperatury w lecie, jak i dużej ilości wody (około 500 litrów dziennie w okresie lata). Najniższa temperatura dla życia palmy w okresie kwitnienia (na przełomie marca i kwietnia) wynosi 18°C.

Palma wymaga szczególnej opieki. Kwiaty męskie i żeńskie rosną na oddzielnych drzewach i żeby doprowadzić do powstania owocu, trzeba dokonać sztucznego zapylenia. Najgorętszym okresem w roku jest jednak odbywający się w listopadzie (w Europie zaś dokładnie w okresie świąt Bożego Narodzenia) czas zbiorów.

Istnieje ponad sto odmian palmy. Najbardziej ceniona jest deglat nour (palec światła), uprawiana na ponad 50% całkowitej powierzchni upraw. Można rozmnażać ją z nasion, ale wtedy nie osiąga się czystej odmiany. Zwykle używane są do tego celu odrosty bujnie wyrastające z pnia dorosłej rośliny. Początek okresu owocowania przypada po dziesięciu, a pełna „produkcja” (około 40 kg od palmy) – po dwudziestu cyklach rocznych. Palma żyje nawet 150 lat.