Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich Londyn

Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich jest jedną z najbardziej znanych w Londynie atrakcji turystycznych. Przez obserwatorium przechodzi linia południka zerowego – dziś już co prawda nieaktualna, ale posiadająca wielkie znaczenie dla historii astronomii i nawigacji.

Greenwich to jedna z 32 dzielnic tzw. Wielkiego Londynu (ang. Great London), położona w południowo – wschodniej części miasta. Obserwatorium zostało założone w 1675 r. przez króla Karola II, a na pierwszego Królewskiego Astronoma wyznaczony został John Flamsteed. Całe obserwatorium zbudowane zostało w 1676 r., a Flamsteed House zaprojektował sir Christopher Wren – jeden z najwybitniejszych architektów w historii Wielkiej Brytanii. Wiele przyrządów dostarczył do obserwatorium na własny koszt sir Jonas Moore – znany XVII-wieczny geodeta.

W I poł. XX w., ze względu na rozwój sieci kolejowej oraz wzrost zanieczyszczenia światłem, wiele przyrządów astronomicznych przeniesiona została do Abinger. W czasie II wojny światowej nastąpiła pełna ewakuacja obserwatorium, natomiast w 1957 r. placówkę przeniesiono na stałe do zamku Herstmonceux, usytuowanego w pobliżu miejscowości o tej samej nazwie, w południowo – wschodniej Anglii. Greenwich pozostało więc obserwatorium jedynie z nazwy. W II poł. XX w., ze względu na przebiegający przez budynek i dziedziniec dawnego obserwatorium południk zero, Greenwich stało się miejscem często odwiedzanym przez turystów. Trzeba jednak wiedzieć, że zaznaczona na dziedzińcu linia południka nie jest już dziś aktualna. Południk zero przechodzący przez obserwatorium obowiązywał w latach 1884 – 1984. Jednak z początkiem lat 80-tych Ministerstwo Obrony USA rozpoczęło projekt WGS 84 – World Geodetic System – w wyniku którego powstała nowa, globalna, geodezyjna siatka geograficzna. Projekt, który miał bazować na najnowszych osiągnięciach techniki satelitarnej miał pierwotnie jedynie doprecyzować dotychczas istniejącą siatkę, w końcu jednak wprowadził do niej większe zmiany, które objęły również przesunięcie południka zero o 102 metry od linii południka przecinającej obserwatorium.

Poza dawną linią południka zero na terenie dawnego obserwatorium w Greenwich warto jeszcze zobaczyć bogatą kolekcję przyrządów astronomicznych i nawigacyjnych, wchodzących w skład Narodowego Muzeum Morskiego (ang. The National Maritime Museum).