Trasa Modliborzyce – Irena

MODLIBORZYCE

Wieś nad rz. Sanną, siedziba urzędu gminy (pow. Janów Lubelski).
Dawne miasto lokowane w 1642 r. Prawa miejskie utraciło w 1869 r. We wrześniu 1939 r. Modliborzyce zostały zniszczone w wyniku bombardowania przez samoloty niemieckie. W marcu 1944 r. posterunek niemieckiej żandarmerii znajdujący się we wsi został zaatakowany przez oddział NOW „Ojca Jana” – Franciszka Przysiężniaka.
Układ urbanistyczny ukształtowany od 1642 r. do pocz. XIX w. Kościół paraf. św. Stanisława Biskupa, murowany, wzniesiony w 1. 1664-68, dobudowa zakrystii pd. w 1959 r. W ołtarzu głównym dwa obrazy: z 2 poł. XVII w. Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny i scena Wskrzeszenia Piotrawina przez św. Stanisława Biskupa. W prezbiterium pierwotne sklepienie kolebkowe z lunetami ozdobione późnorenesansową dekoracją stiukową. Murowana dzwonnica z 1775 r. Dawna synagoga (ul. Kowalska 1), murowana, wzniesiona ok. 1760 r. Dach kryty gontem. Obecnie siedziba ośrodka kultury. Na cmentarzu paraf, mogiły żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 r. oraz groby partyzantów z AK, NOW i POZ „Racławice”. W pobliskiej kolonii Zamek murowany dwór z końca XIX w. i park krajobrazowy z poł. XIX w.

17 km na zach. Zaklików. Wieś nad rz. Sanną, siedziba urzędu gminy. We wsi zalew rekreacyjny z kilkoma ośrodkami wypoczynkowymi.
W czasach króla Władysława Jagiełły własność rodu Zaklików herbu Topór. Od 1565 r. do 2 poł. XIX w. prawa miejskie. W 1671 r. wzmiankowane tu było istnienie niewielkiego kamienno-drewnianego zamku Gniewoszów. W 1872 r. uruchomiono tu wytwórnię gwoździ. W czasie II wojny światowej zginęło ok. 500 mieszkańców wsi. W Zaklikowie istniał zorganizowany przez okupantów obóz przejściowy dla Żydów. W pobliżu wsi bogate złoża leczniczych wód siarkowych porównywalnych z występującymi w Busku Zdroju.
Układ urbanistyczny ukształtowany od 1565 r. do końca XIX w. Kościół paraf. Świętej Trójcy, murowany, wzniesiony w 1608 r., dobudowa kaplicy pn. i kruchty zach. w 2 poł. XVIII w., przebudowany na przeł. XVIII i XIX w., dobudowa kaplicy i kruchty pd. w XIX w., jednonawowy. Wewnątrz późnogotycka rzeźba Zaśnięcia Matki Boskiej prawdopodobnie z warsztatu Wita Stwosza. Na tęczy malowidło z XVII w. ze sceną Ukrzyżowania, z tłumem Izraelitów wokół krzyża. Murowana dzwonnica w 1786 r. Przed bramą dziedzińca kościelnego znajduje się oryginalny słup graniczny z okresu zaborów. Kościół cmentarny św. Anny, drewniany, wzniesiony ok. 1580 r., na zewnętrznych ścianach kilkaset blaszanych tabliczek trumiennych. Brama-dzwonnica, murowana, z przeł. XVIII i XIX w. W sąsiedztwie kościoła zespół klasycystycznych nagrobków z XIX w. Współczesna budowla „Zameczek ” ulokowana w pobliżu zalewu rekreacyjnego na Sannie. Wewnątrz niewielka ekspozycja muzealna dotycząca wsi i jej okolic. W przeszłości znajdował się tu wzmiankowany w 1671 r. zamek Gniewoszów otoczony wałami ziemnymi. Cmentarz żydowski (ul. św. Anny) z zachowanymi nielicznymi nagrobkami.

3 km na zach. od Zaklikowa znajduje się wieś Irena. Powstała w XIX w., nazwa od imienia żony założyciela – Henryka Łubieńskiego, który w 1837 r. stworzył tu jedne z największych w kraju zakłady żelazne – pudlingarnię i walcownię, które rocznie produkowały ok. 1500 ton żelaza. Równocześnie została uruchomiona niewielka fabryka maszyn i narzędzi rolniczych. Od 1843 r. zakłady stały się własnością Banku Polskiego. Pożar w 1884 r. oraz brak surowca spowodowały w 1889 r. upadek zakładów.