Kębło – Kazimierski Park Krajobrazowy

Kębło. We wsi murowana kapliczka Matki Boskiej Kębelskiej z końca XVIII w., przebudowana na przeł. XIX i XX w. Tu narodził się kult przechowywanej obecnie w Wąwolnicy figury Matki Boskiej Kębelskiej. Związany jest z wydarzeniami, jakie miały miejsce we wsi w XIII w. W czasie jednego z najazdów na ziemie polskie we wsi obóz swój mieli Tatarzy. Na oczach wziętych w jasyr Polaków najeźdźcy znieważali znajdującą się we wsi wykonaną w drewnie lipowym figurę Madonny. Wtedy, jak mówi miejscowa legenda, za sprawą Opatrzności nastąpił niespodziewany atak wojsk polskich, w wyniku którego ocaleni zostali wszyscy wzięci w jasyr Polacy i została uchroniona przed zniszczeniem figura Madonny. We wsi wkrótce wystawiono kaplicę dla uznawanej za cudowną figury, która stała się celem pielgrzymek. W czasie wojen w 2 poł. XVII w. kaplica została zniszczona, a w 1700 r. figura przeniesiona do Wąwolnicy. Murowany dwór z pocz. XIX w., przebudowany w 1880 r. Obok drewniana oficyna dworska z końca XIX w. Park z pocz. XIX w. Z zachowaną 100 m aleją grabową i pomnikowym dębem (obw. 6 m). Zespól murowanych budynków folwarcznych z pocz. XX w.

Za Wąwolnicą Kazimierski Park Krajobrazowy. Park został utworzony w 1979 r. dla ochrony Małopolskiego Przełomu Wisły, zach. części Płaskowyżu Nałęczowskiego i wsch. krańca Równiny Radomskiej. Zajmuje pow. 13 670 ha. Jego obszar jest wyjątkowo zróżnicowany geomorfologicznie i krajobrazowo. Na szczególną uwagę zasługuje przełomowy odcinek Wisły, doliny rzek Bystrej, Potoku Witoszyńskiego, Grodarza i Plewki oraz wyjątkowo liczne głębokie i bogato rozgałęzione wąwozy lessowe. Sieć wąwozów należy do najgęstszych w Polsce i miejscami przekracza 10 km dł. na 1 km2 powierzchni. Występują tu zróżnicowane zbiorowiska roślinne, w tym zespoły roślin kserotermicznych i wapiennolubnych. Wiele gatunków to rośliny rzadkie i chronione, m.in. wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. Licznie występują reprezentujące kilkaset gatunków grzyby.

W kamieniołomach i odkrywkach geologicznych często możemy spotkać skamieniałe rośliny i zwierzęta. Wyjątkowo dużo pod względem liczby gatunków jest tu ptaków, zwłaszcza wodnych, oraz owadów, zwłaszcza stepowych. W doi. Plewki występuje rzadki w Polsce żółw błotny. Na terenie parku znajdują się 2 rez. przyrody: „Krowia Wyspa” – utworzony w 1991 r. na pow. 62,30 ha, chroniący stanowiska lęgowe ptaków na wyspie rzecznej na Wiśle, i „Skarpa Dobrska” – utworzony w 1991 r. na pow. 39,70 ha, chroniący wychodnie i odsłonięcia różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodną rzeźbę terenu, ciepłolubne murawy, rzadkie gatunki roślin.

Przyroda parku prezentowana jest w Muzeum Przyrodniczym w Kazimierzu Dolnym (ul. Puławska 54).